piątek, 3 września 2021

Dlaczego jeleń nie ma rogów

 Często słyszę mniej więcej takie słowa: "O - jaki jeleń! A jakie ma rogi!". Ech... Z tymi rogami to nie tak jest zupełnie. Rogi są wytworem naskórka - nie są ukrwione, podobnie jak paznokcie u ludzi czy włosy, i - co ważne - rogi są w środku puste. Ma je bydło domowe - krowa, byk, koza. 

Poroże natomiast jest wytworem tkanki kostnej, jest w środku pełne, jest zrzucane raz do roku i na głowie przedstawiciela noszącego je - odrasta. Jeleń czy sarna mają POROŻE.

Przyznać trzeba, że w XIX wieku poroże nazywano rogami - świadczą o tym liczne przykłady z literatury z tamtych lat:

Rogi jelenia są kościowate, podczas ucieczki opuszcza je po nad grzbiet i w tenczas z tym są prawie równoległe; w boju wystawia je naprzód, podobnie jak bydło rogate (W. Mylke, Myślistwo krajowe, 1843 r., str. 100).

Wiktor Kozłowski - autor pierwszego słownika języka łowieckiego z XIX wieku podaje dodatkowe objaśnienia do rogów, czyli poroża (w tym wypadku jelenia): Mleczne rogi – tak nazywają nowo odrastające u jelenia rogi aż do czasu ich oczyszczenia, czyli wycierania mchu.


Zdjęcie pochodzi stąd: https://dziendobry.tvn.pl/newsy/wypadek-w-bielsku-bialej-jelen-wpadl-na-maske-samochodu-nauki-jazdy-da306251

 Ciekawe, że po dziś dzień pozostało aktualne określenie walki byków jako „rogowanie”, byka pokonanego czy wręcz zabitego przez rywala nazywa się „zrogowanym” – wszystko to pochodne dawnego terminu „rogi”.
No a mężczyznę zdradzanego w języku potocznym nazywa się "rogaczem". 
Jak widać, słowo "rogi" i jego pochodne funkcjonują sobie w języku polskim w sposób luźny, nie mylmy jednak poroża z rogami.

Miłego dnia!

Joanna






Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Dlaczego jeleń nie ma rogów

 Często słyszę mniej więcej takie słowa: "O - jaki jeleń! A jakie ma rogi!". Ech... Z tymi rogami to nie tak jest zupełnie. Rogi s...